ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ

Τι είναι η Θεραπεία Σχημάτων

Ο Ψυχίατρος Κιοστεράκης Γεώργιος είναι πιστοποιημένος Ψυχοθεραπευτής στη Θεραπεία Σχημάτων, μια καινοτόμο μέθοδο από το 3ο κύμα των Γνωσιακών Ψυχοθεραπειών, διαθέτοντας την Advanced Training Certification της Διεθνούς Εταιρείας Θεραπείας Σχημάτων (International Society of Schema Therapy – ISST), όπως αυτό περιγράφεται και στην ιστοσελίδα της ISST (schematherapysociety.org).

Η Θεραπεία Σχημάτων είναι ένα συνθετικό μοντέλο ψυχοθεραπείας γνωσιακής συμπεριφοριστικής προέλευσης, στα πλαίσια του 3ου κύματος Γνωσιακών Συμπεριφορικών Ψυχοθεραπειών, το οποίο σχεδιάστηκε για την αντιμετώπιση θεραπευόμενων με χρόνιες συναισθηματικές δυσκολίες και θεραπευόμενων με Διαταραχές Προσωπικότητας, στους οποίους το κλασσικό ΓΣΘ μοντέλο έβρισκε περιορισμούς στην αποτελεσματική εφαρμογή και αντιμετώπιση.

Αναπτύχθηκε από τον Jeffrey Young τη δεκαετία του 1990, με αρχική βάση τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία και ενσωματώνοντας στοιχεία από άλλες προσεγγίσεις όπως η Θεωρία του Δεσμού, η Θεωρία των Αντικειμενοτρόπων Σχέσεων, η Θεωρία Gestalt και τεχνικές εστιασμένες στο συναίσθημα.

Θεραπεια Σχηματων αθηνα

Πως προέκυψε η Θεραπεία Σχημάτων

Η θεραπεία σχημάτων προέκυψε ως προσπάθεια αντιμετώπισης των περιορισμών που παρουσίαζε η κλασσική γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία στην θεραπεία ατόμων με χρόνια χαρακτηριολογικά προβλήματα και διαταραχές προσωπικότητας. Οι θεραπευόμενοι αυτοί δεν ανταποκρίνονται καλά στις παραδοσιακές γνωσιακές συμπεριφοριστικές τεχνικές. Συχνά δεν συμμορφώνονται με τη θεραπεία, είναι απρόθυμοι να ακολουθήσουν την ατζέντα της, να πραγματοποιήσουν εργασία στο σπίτι και να αναπτύξουν μια σχέση συνεργασίας και συμμαχίας με το θεραπευτή.

Επίσης ενσωματώνει στοιχεία από τη Θεωρία του Δεσμού και τη Θεωρία των Αντικειμενοτρόπων Σχέσεων και κατανοεί σε βάθος τις δυσκολίες του ασθενούς, συνδέοντας το παρόν με την παιδική και πρώιμη εφηβική ηλικία και την ανάπτυξη επακόλουθα των μηχανισμών συντήρησης και γενίκευσης των προβλημάτων τους στους διάφορους τομείς της ζωής τους. Παράλληλα η κατανόηση αυτή βοηθάει στη δημιουργία ουσιαστικής θεραπευτικής σχέσης, η οποία αποτελεί βασικό εργαλείο εργασίας στη Θεραπεία Σχημάτων.

Επιπλέον η ενσωμάτωση τεχνικών της θεραπείας Gestalt και τεχνικών εστιασμένων στο συναίσθημα βοηθάει σημαντικά στην προσπέλαση της συναισθηματικής αποφυγής και της υπεραναπλήρωσης οι οποίοι αποτελούν μείζονες μηχανισμούς συντήρησης και διαιώνισης των προβλημάτων του θεραπευόμενου.

Οι βασικές έννοιες της Θ.Σ. είναι τρεις. Πρόκειται για τη έννοια του σχήματος (Schema), τις δυσπροσαρμοστικές στρατηγικές αντιμετώπισης του σχήματος (Coping Styles) και τους τρόπους λειτουργίας (Modes).

Που ενδείκνυται η Θεραπεία Σχημάτων

Η Θεραπεία Σχημάτων ενδείκνυται για μια ποικιλία ψυχολογικών ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών προσωπικότητας (π.χ. οριακή διαταραχή προσωπικότητας), της χρόνιας κατάθλιψης, των αγχωδών διαταραχών, των διατροφικών διαταραχών και της ανθεκτικής στη θεραπεία διαταραχής μετατραυματικού στρες (Giesen-Bloo et al., 2006; van Vreeswijk et al., 2014). Ο πρωταρχικός στόχος της Θεραπείας Σχημάτων είναι ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση δυσπροσαρμοστικών σχημάτων ή βαθιά ριζωμένων προτύπων σκέψης, συναισθημάτων και συμπεριφοράς που συμβάλλουν στην ψυχολογική δυσφορία ενός ατόμου.

Τα εμπειρικά στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της Θεραπείας Σχημάτων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια με μια σειρά από επιτυχημένες κλινικές μελέτες. Σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, οι Giesen-Bloo et al. (2006) διαπίστωσαν ότι η Θ.Σ. ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματική από την εστιασμένη στη μεταβίβαση ψυχοθεραπεία για τη μείωση των συμπτωμάτων της οριακής διαταραχής προσωπικότητας. Αυτή η μελέτη έδειξε επίσης χαμηλότερο ποσοστό εγκατάλειψης της θεραπείας και υψηλότερο ποσοστό παραμονής σε θεραπεία για τη Θ.Σ. Μια άλλη μελέτη των Nadort et al. (2009) διαπίστωσε ότι η Θ.Σ. οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις των συμπτωμάτων Οριακής διαταραχής προσωπικότητας και βελτίωσε την γενική λειτουργικότητα των ασθενών.

Επιπλέον, η κλινική έρευνα έχει δείξει την αποτελεσματικότητα της Θ.Σ. στη θεραπεία της χρόνιας κατάθλιψης (Bamelis et al., 2014), με τα αποτελέσματα να δείχνουν σημαντικές βελτιώσεις στα καταθλιπτικά συμπτώματα σε σύγκριση με τη συνήθη θεραπεία. Συνολικά, τα συσσωρευμένα εμπειρικά δεδομένα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της Θεραπείας Σχημάτων για μια σειρά ψυχολογικών διαταραχών και υπογραμμίζουν τις δυνατότητές της ως πολύτιμης θεραπευτικής προσέγγισης (van Vreeswijk et al., 2014).

Η έρευνα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της Θ.Σ. για διαταραχές προσωπικότητας πέρα από την Οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD) είναι σε εξέλιξη, αλλά ορισμένες μελέτες δείχνουν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Οι Farrell et al. (2009) διαπίστωσαν ότι η Θεραπεία Σχημάτων, όταν εφαρμόζεται σε ομαδικό περιβάλλον, οδήγησε σε βελτιώσεις στα συμπτώματα της Ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Μια άλλη μελέτη από τον Renner (2006) ανέφερε θετικά αποτελέσματα για την Αποφευκτική διαταραχή αποφυγής προσωπικότητας, εξετάζοντας τη σχέση μεταξύ της προσκόλλησης, του γονικού δεσμού και των αποτελεσμάτων της θεραπείας.

Σε μια πολυκεντρική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, οι Bamelis et al. (2014) παρατήρησαν σημαντικές βελτιώσεις σε διάφορες διαταραχές προσωπικότητας, συμπεριλαμβανομένων των Αποφευκτικής, Εξαρτητικής, Ιδεοψυχαναγκαστικής και Ιστριονικής διαταραχών προσωπικότητας όταν υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Θ.Σ. σε σύγκριση με τη συνήθη θεραπεία. Αυτή η μελέτη τόνισε τη δυνατότητα της Θ.Σ. να είναι αποτελεσματική σε μια σειρά από διαταραχές προσωπικότητας και όχι μόνο στην Οριακή διαταραχή προσωπικότητας.