ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

Τι είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΑΔ / OCD);

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή – ΙΨΑΔ (Obsessive–compulsive disorder – OCD) χαρακτηρίζεται από την παρουσία είτε ιδεοληψιών είτε καταναγκαστικών πράξεων, συνήθως δε και των δύο. Τα συμπτώματα αυτά είναι αρκετά κοινά στο γενικό πληθυσμό, αλλά για να μιλήσουμε για μια διάγνωση όπως η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΑΔ / OCD) θα πρέπει να προκαλούν σημαντική λειτουργική επιβάρυνση και υποκειμενική δυσκολία και φυσικά θα πρέπει ο ασθενής να αναγνωρίζει τον παραλογισμό της ενασχόλησης με αυτά.

Πιστεύεται ότι ένα 1-3% του πληθυσμού εμφανίζουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Αυτό σημαίνει πως σε μια πόλη όπως η Αθήνα, αναμένεται να αφορά 40.000 με 120.000 συμπολίτες μας.

Ιδεοψυχαναγκαστικη Διαταραχη Αθηνα (ΙΨΑΔ/OCD)

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ανήκε, σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας DSM-IV, στις Αγχώδεις Διαταραχές (Anxiety Disorders). Πρόσφατα αναθεωρήθηκαν στοιχεία της, ως κλινικής οντότητας και στη νεότερη έκδοση του εν λόγω διαγνωστικού εγχειριδίου DSM-V, ανήκει μαζί με τη Σωματοδυσμορφική Διαταραχή (Body Dysmorphic Disorder – BDD), την Τριχοτιλλομανία (Trichotillomania / Hair Picking Disorder), την Διαταραχή Αποθησαύρισης (Hoarding Disorder), την Ψυχαναγκαστική Διαταραχή Εκδορών / Δερματιλλομανία (Excoriation / Skin Picking Disorder) στην κατηγορία των Διαταραχών του Ιδεοψυχαναγκαστικού Φάσματος (Obsessive Compulsive and Related Disorders – OCRDs).

Μια ιδεοληψία (obsession) ορίζεται ως μια ανεπιθύμητη παρεισφρητική σκέψη, εικόνα ή παρόρμηση που παρεισφρύει/εισέρχεται επανειλημμένα στο μυαλό του ατόμου. Το περιεχόμενο των ιδεοληψιών παρουσιάζει κάποια βασικά μοτίβα και κατηγοριοποιείται σε ιδεοληψίες μόλυνσης/καθαριότητας, τάξης/συμμετρίας, αμφιβολίας/τσεκαρίσματος, επιθετικών/απαγορευμένων ιδεών και αποθησαύρισης.

Οι καταναγκασμοί/ψυχαναγκαστικές τελετουργίες είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή νοητικές πράξεις που το άτομο με ΙΨΑΔ αισθάνεται ότι πρέπει να εκτελέσει, συνήθως για να ανακουφιστεί από το άγχος που του προκαλεί το περιεχόμενο των ιδεοληψιών του. Ένας καταναγκασμός μπορεί είτε να είναι εμφανής και παρατηρήσιμος από τους άλλους, όπως είναι ο έλεγχος ότι η πόρτα είναι κλειδωμένη, ή μια συγκαλυμμένη ψυχική πράξη η οποία δεν μπορεί να παρατηρηθεί, όπως η επανάληψη μιας συγκεκριμένης φράσης στο μυαλό του ασθενούς με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή.

Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT) διεθνώς αναγνωρίζεται ως η θεραπεία εκλογής και πρώτης γραμμής για μια σειρά διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής (ΙΨΑΔ / OCD), όπως προκύπτει και από τους παρακάτω συνδέσμους στο διαδίκτυο:

Δεδομένου ότι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΑΔ / OCD) συχνά απαιτεί και παράλληλη φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπισή της, είναι απαραίτητη η εύρεση/συνεργασία Ψυχιάτρου – Γνωσιακού Συμπεριφορικού Ψυχοθεραπευτή για την πληρέστερη αντιμετώπιση της πάθησης.

Ο Ψυχίατρος Κιοστεράκης Γεώργιος MD, PhD είναι Ψυχοθεραπευτής Γνωσιακής – Συμπεριφορικής κατεύθυνσης (CBT) στην Αθήνα και Πιστοποιημένο Μέλος & Θεραπευτής στην Ελληνική Εταιρεία Έρευνας Συμπεριφοράς – ΕΕΕΣ και στην European Association of Behavioral Cognitive Therapy – EABCT.

Είναι επίσης πιστοποιημένος Ψυχοθεραπευτής στην Θεραπεία Σχημάτων, μια καινοτόμο μέθοδο από το 3ο κύμα των Γνωσιακών Ψυχοθεραπειών, διαθέτοντας την Advanced Training Certification της Διεθνούς Εταιρείας Θεραπείας Σχημάτων (International Society of Schema Therapy – ISST), όπως αυτό περιγράφεται και στην ιστοσελίδα της ISST.

Ελληνική Εταιρεία Έρευνας Συμπεριφοράς – ΕΕΕΣ (eees.gr/θεραπευτές-με-επάρκεια-εκπαίδευσης)

European Association of Behavioral Cognitive Therapy – EABCT (www.eabct.eu)

ISST: (schematherapysociety.org/Greece-Training-Programs)

Η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή (BDD) χαρακτηρίζεται από την ενασχόληση με ένα φανταστικό ελάττωμα στην εμφάνιση ενός ατόμου, ή με τη δυσανάλογα υπερβολική ανησυχία για ένα, ενδεχομένως υπαρκτό, σωματικό ελάττωμα. Η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από χρονοβόρες συμπεριφορές, όπως το κοίταγμα στον καθρέφτη, συγκρίνοντας κάποια σωματικά χαρακτηριστικά με εκείνα των άλλων, την υπερβολική συμπεριφορά απόκρυψης για το υποτιθέμενο ελάττωμα και την αναζήτηση διαβεβαιώσεων για την έλλειψή του. Πιστεύεται ότι το 0,5-0,7% του πληθυσμού έχουν BDD.

Παρεμφερείς είναι οι Τριχοτιλλομανία και Ψυχαναγκαστική Διαταραχή Εκδορών / Δερματιλλομανία, όπου ο ασθενής με ψυχαναγκαστικά καταναγκαστικό τρόπο αφαιρεί τρίχες από διάφορα σημεία του σώματος ή τσιμπάει / ξύνει το δέρμα του, με σκοπό να μειώσει το άγχος ή γενικότερα να ρυθμίσει το συναίσθημά του.

Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT) έχει πολλά να προσφέρει στις εν λόγω διαταραχές, τόσο στα πλαίσια της αντιμετώπισης των ιδεοψυχαναγκαστικών χαρακτηριστικών που παρουσιάζουν, όσο και με πιο εξειδικευμένες τεχνικές, όπως η συμπεριφορική τεχνική της Αναστροφής Συνήθειας (Habit Reversal).

 

Παραπομπές:
www.patient.co.uk/cognitive-behavioural-therapy-cbt
www.nhs.uk/Obsessive-compulsive-disorder/Introduction.aspx
www.nice.org.uk/guidance/introduction
www.ocduk.org/nice